31 oktober 2023

Dominante nemen de leiding, maken makkelijk een beslissing, durven hun mening te uiten en gaan snel over op actie. Dat kan heel fijn zijn. Maar deze eigenschappen kunnen ook irritatie oproepen bij mensen met een zachter karakter. Hoe kun je met botsende karakters omgaan op de werkvloer? 

Eigenschappen van dominante mensen 

Wanneer spreken we van dominant gedrag? Wanneer we naar het DISC model kijken, hebben we het bij de kleur rood over dominante mensen.  

  • Ze zijn assertief en komen zelfverzekerd over. 
  • Ze communiceren kort en krachtig. Ze ‘zeggen waar het op staat’. 
  • Ze zijn resultaatgericht en nemen graag risico’s. 
  • Ze praten met een luide toon en hebben een wat ongeduldige uitstraling. 
  • Ze houden niet van details uitpluizen of lang discussiëren over één onderwerp. 

Op zich zijn dat handige eigenschappen op de werkvloer. Helaas hebben veel dominante mensen ook de neiging om de mening van anderen te negeren, over anderen heen te walsen en kunnen ze bot overkomen in hun communicatie. Daardoor worden ze soms als bazige types of egoïstisch omschreven door hun collega’s. 

Wat is de oorzaak van dominant gedrag? 

Volgens de bekende psycholoog Jung is bepaald gedrag deels aangeboren en deels ontstaan uit ervaringen. Waarom iemand dominant gedrag vertoont kan dus veel verschillende redenen hebben. Misschien is iemand wel heel onzeker en is dominant gedrag zijn manier om ermee om te gaan. Maar het kan net zo goed een onbewuste manier van doen zijn die er nu eenmaal altijd al ingezeten heeft. 

Omgaan met dominante collega’s 

Heb je in je team of op je afdeling een dominante collega waarmee het regelmatig botst? Maak gebruik van deze tips en verbeter de samenwerking. 

1. Besef dat iedereen anders is

Jouw dominante collega heeft aan een half woord genoeg, terwijl jij eerst alle details wil weten. Je dominante collega flapt eruit wat hij wil zeggen, terwijl jij in je bewoordingen zeker wil zijn dat je niemand kwetst.  

Herkenbaar?  

Dat jij je op een bepaalde manier gedraagt, betekent niet dat dit de enige juiste manier is. Misschien ergert je dominante collega zich juist suf aan jouw ‘besluiteloosheid’ of ‘omslachtige manier van communiceren’. 

Mensen gedragen zich nou eenmaal zoals ze zich gedragen. Iedereen is anders. Door dit inzicht te accepteren worden je interacties met andere, dominante, mensen meteen lichter. 

Tip: Ontdek het DISC model en maak kennis met de vier verschillende gedragsstijlen

Grenzen Aangeven 1 - IMK Opleidingen

2. Geen vuur met vuur bestrijden

Een slechte manier om met dominante mensen om te gaan, is door hard tegen ze in te gaan bij onenigheid. Dan lopen de gemoederen op, raak je in conflict en is het gesprek voorbij voordat het begonnen is. Het is beter om een beetje mee te bewegen, on topic te blijven en niet te reageren op negativiteit. 

Voorbeeld: Je bent gevraagd om een nieuw softwarepakket uit te zoeken. Na uitgebreid onderzoek presenteer je pakket A tijdens de wekelijkse teamvergadering. Nog voordat je tekst en uitleg hebt gegeven, zegt je dominante collega: ‘Dat is echt een draak van een programma’. Je voelt je bloed koken en wil het liefst meteen een sneer uitdelen. Toch is het beter om de rust te bewaren en bijvoorbeeld te zeggen ‘Dankjewel voor je duidelijke mening. Toch licht ik nu graag toe waarom ik vind dat dit wél een goed pakket is’ en ga je door met je verhaal.

Grenzen aangeven 2 - IMK Opleidingen

3. Wees to the point

Pas waar mogelijk je eigen gedrag aan om de samenwerking te verbeteren. Moet je dominante leidinggevende bijvoorbeeld een keuze maken? Ze heeft niet het geduld om naar veel uitleg te luisteren en eerst alle argumenten te wegen. Kom meteen ter zaken, benoem kort en bondig de verschillende opties en geef aan welke jouw voorkeur heeft. Wanneer er meer informatie nodig is, vraagt ze er wel om.

Grenzen aangeven 3 - IMK Opleidingen

4. Een goede voorbereiding is het halve werk

Dominante mensen hebben soms de neiging om over mensen heen te walsen. Bij twijfel in de groep zijn ze niet bang om een beslissing te maken. Zorg daarom dat er geen twijfel mogelijk is. Dat doe je met een goede voorbereiding en te weten waar je over praat. Hierdoor word je automatisch zelfverzekerder in je communicatie. 

Voorbeeld: Bij het kiezen van een nieuw softwarepakket schiet je dominante collega je favoriet direct af vanwege de hoge kosten. Maar door je goede voorbereiding laat je dat niet gebeuren: “De maandprijs is inderdaad hoger dan begroot. Maar door de automatiseringsmogelijkheden binnen dit pakket worden 25% van de werkzaamheden van drie fulltime medewerkers overgenomen. Door die besparing zijn we uiteindelijk zelfs voordeliger uit.”

Grenzen aangeven 4 - IMK Opleidingen

5. Geef je grens aan

Is je dominante collega te direct in zijn communicatie? Hij heeft het waarschijnlijk zelf niet door. En wanneer niemand het aangeeft, zal hij ook nooit veranderen. Geef het daarom aan wanneer hij bij jou een grens overgaat. Wees daarin concreet en betrek het op jezelf.  

Zeg bijvoorbeeld niet: “Wat ben jij een botte hark zeg”, maar liever: “Tijdens de meeting schoot je mijn idee zonder reden af en nam je het gesprek direct over. Dat vond ik niet prettig, want ik heb veel uitzoekwerk gedaan.” 

Grote kans dat je dit meerdere keren moet aangeven. Gedrag veranderen gebeurt nu eenmaal niet van de één op de andere dag. Op den duur heb je dan aan een reminder genoeg: “Mark, je doet het weer…”. Ohja, stom!

Grenzen aangeven 5 - IMK Opleidingen

6. Leer ‘nee’ zeggen

‘Nee’ zeggen is een belangrijke vaardigheid die niet iedereen van nature bezit. Zeker niet tegenover dominante collega’s die nogal direct communiceren. Ga niet mee in de snelheid van je dominante collega, maar neem de tijd om na te denken wanneer je iets gevraagd (of opgedragen) wordt. Bedenk wat je antwoord zou zijn als het op een minder directe manier gevraagd zou worden. 

Grenzen_Aangeven 6 - IMK Opleidingen

Leer omgaan met al je collega’s 

Bij IMK Opleidingen verzorgen we verschillende DISC trainingen waarbij je eigen gedrag én dat van je collega’s centraal staat. Met de inzichten en vaardigheden die je tijdens de training opdoet, zul je de onderlinge samenwerking en communicatie verbeteren. Bekijk het aanbod en laat je inspireren. 

Twijfel je welke training het beste bij je past? Neem dan contact op met onze studieadviseurs voor een vrijblijvend advies via studieadvies@imkopleidingen.nl of 0172 – 42 34 56. 

Veelgestelde vragen

Hoe herken je iemand die dominant is?

Dominante mensen zijn zelfverzekerd, praten direct en nemen risico’s. Ze kunnen anderen snel overschaduwen en worden soms als bazig of egoïstisch ervaren. 

Wat is dominant gedrag?

Dominant gedrag betekent overheersend zijn. Het wordt ook wel gezien als assertief en zelfverzekerd. Het komt vaak tot uiting in korte, krachtige communicatie en een focus op resultaten. Daarbij worden tact en emotie weleens over het hoofd gezien. 

Wat kun je doen tegen dominant gedrag van collega’s?

Omgaan met dominantie vraagt om begrip en aanpassing. Pas je communicatiestijl aan, voorkom confrontaties, wees to-the-point, bereid je goed voor, stel grenzen en leer ‘nee’ zeggen om effectief samen te werken. Je leert er meer over tijdens een DISC training