Ben je verantwoordelijk voor de ontwikkeling van collega’s of stagiairs? Door de Kolb leercyclus toe te passen in je begeleiding zorg je voor een aanpak waarin iedereen effectief kan leren. In dit artikel laten we zien hoe je dat doet.
Inhoud
Wat is de leercyclus van Kolb?
Iedere medewerker leert op een andere manier. Sommigen nemen informatie het beste op door het lezen van een boek, een ander bespreekt het liever met anderen en weer een ander gaat het liefst meteen in de praktijk aan de slag. Die verschillende manieren van leren, noemen we leerstijlen.
De Amerikaanse psycholoog Kolb definieert vier verschillende leerstijlen: de doener, de dromer, de denker en de beslisser. Iedereen bezit kenmerken van elke stijl, maar heeft één of meerdere voorkeursstijlen. Je voorkeursstijl is de manier waarop jij het beste nieuwe dingen leert.
Lees verder: Wat zijn Kolb leerstijlen, welke zijn er en wat betekenen ze?
De verschillende leerstijlen staan niet los van elkaar. Kolb omschrijft het als een cyclus. Voor het maximale leereffect adviseert hij daarom om met alle leerstijlen te oefenen.
- Concreet (Doen) – Je kunt alleen iets nieuws leren door het te ervaren. Je leert bijvoorbeeld nooit een machine te bedienen als je er alleen maar naar kijkt.
- Reflectief (Terugkijken) – Door naar anderen te kijken of erover te lezen, kun je reflecteren op je eigen handelen. Een ervaren monteur laat bijvoorbeeld wat de beste volgorde is van bepaalde handelingen. Dat kun je dan vergelijken met hoe jij dat doet.
- Abstract (Begrijpen) – Daarna kun je je richten op details en onderdelen definiëren in begrippen. Dat helpt om het leerproces af te bakenen en te verhelderen. In het geval van een machine bedienen is dat bijvoorbeeld leren uit welke onderdelen de machine bestaat.
- Actief (Toepassen) – Tot slot zet je de geleerde begrippen om in je eigen praktijk. Je past het opnieuw toe en de cyclus begint weer opnieuw. Zo wordt je elke cyclus weer beter in datgene wat je wilt leren.
Kolb leercyclus toepassen tijdens begeleiding
Door onze online Kolb leerstijlen test in te vullen, ken je jouw voorkeursstijl. Maar die verschilt natuurlijk met die van anderen. Misschien heb je dit wel eens meegemaakt: je legt iets uit. En nog een keer. En nóg een keer. Maar het kwartje lijkt niet te vallen. Nu weet je: die ander heeft waarschijnlijk een andere leerstijl dan jij.
Het is daarom nuttig om aan het begin van het ontwikkelproces de stagiair of collega naar zijn voorkeursstijl te vragen of ook de test te laten doen. Daar kun je vervolgens het leerproces op afstemmen.
- Doener: De doener is praktisch ingesteld en leert door actieve ervaringen. Doeners zet je het liefst zo snel mogelijk aan het werk, zonder overbodige en langdradige uitleg.
- Dromer: Dromers kijken graag hoe anderen een probleem aanpakken, voordat ze zich er zelf aan wagen. Meekijken bij ervaren collega’s is daarom een fijne leervorm.
- Denker: Observatie en interne reflectie is hoe de denker graag leert. Een denker wil eerst de theorie achter een vraagstuk begrijpen, voordat er tot actie overgegaan wordt. Beginnen met uitgebreide geschreven uitleg werkt daarom het beste.
- Beslisser: Beslissers zijn praktisch ingesteld en vooral gericht op de oplossing, niet zozeer op de theorie erachter. Een goede leervorm is iets voordoen en vervolgens zelf laten proberen.
Leercyclus van Kolb toepassen in je aanpak
In een organisatie is een maatwerkaanpak niet altijd mogelijk. Veel bedrijven ontwikkelen een algemene aanpak voor alle stagiairs en collega’s die zich willen ontwikkelen.
Door de Kolb leercyclus toe te passen, kunnen begeleiders een flexibele en inclusieve aanpak ontwikkelen die bij iedereen aansluit, onafhankelijk van de voorkeursstijl van een individu. Dit vergroot niet alleen de effectiviteit van het leerproces, maar ook de betrokkenheid en motivatie van degenen die begeleid worden.
Voorbeeld
Wanneer je rekening houdt met de leercyclus van Kolb, zal ieders voorkeursstijl aan bod komen. Afhankelijk van jouw bedrijfsvoering en organisatie, zou je zo bijvoorbeeld de begeleiding van een stagiair kunnen aanpakken:
1. Concreet (Doen)
Bied de stagiair hands-on taken aan die directe ervaring mogelijk maken. Laat hem of haar actief deelnemen aan relevante projecten of opdrachten. Dit kan variëren van het uitvoeren van bepaalde taken binnen het team tot het betrekken bij praktische situaties die op het werk voorkomen.
2. Reflectief (Terugkijken)
Laat de stagiair vervolgens meekijken bij ervaren collega’s. Maak het mogelijk om vragen te stellen en dingen zelf te proberen, zodat hij zijn eigen handelen kan vergelijken met die van een specialist.
3. Abstract (Begrijpen)
Verbind nu de opgedane praktijkervaring met abstractere concepten. Bespreek de theoretische achtergrond en relevante begrippen die de basis vormen van de uitgevoerde activiteit. Dit helpt de stagiair om de bredere betekenis en context van wat er is geleerd te begrijpen.
4. Actief (Toepassen)
Zet de opgedane kennis om in actie door de stagiair aan te moedigen vergelijkbare taken uit te voeren met een grotere mate van zelfstandigheid. Dit kan variëren van het overnemen van verantwoordelijkheden binnen het project tot het initiëren van vergelijkbare praktijkgevallen.
Onze trainingen met Kolb leerstijlen
Geprikkeld door de Kolb leercyclusen wil je hier meer over leren? Schrijf je dan in voor één van onze trainingen waarin de Kolb leerstijlen een belangrijke rol spelen.
- Training Werkplekbegeleider – In je functie als werkplekbegeleider geef je wat jij geleerd hebt door aan de volgende generatie. Door rekening te houden met verschillende voorkeursstijlen doe je dat op een effectieve manier.
- Cursus Praktijkopleider – Een goede ontwikkeling bieden aan stagiairs, collega’s en BBL’ers? Dat doe je door het stageproces goed te organiseren, maar soms ook door begeleiding te bieden op de werkvloer. Pas de Kolb leercyclus toe, zodat iedereen op zijn manier kan leren.
- Training Train de trainer – In technische branches worden vakmensen steeds vaker ingezet als trainer om collega’s op te leiden en hun kennis over te dragen. Ook voor deze groep komt leercyclus van Kolb van pas om kennis effectief over te dragen.
Sluiten jouw leerwensen niet aan bij dit aanbod? Vraag dan vrijblijvend studieadvies aan. Onze adviseurs helpen je graag om de juiste training te vinden!
