Assertief is het tegenovergestelde van passief. Je laat je niet leiden door anderen, maar komt op voor je mening en spreekt uit wat je (niet) wilt. Een belangrijke voorwaarde is dat je anderen hierbij niet kwetst. In dit artikel geven we meer uitleg en delen we onze tips.
Inhoud
Wat is assertiviteit?
Assertiviteit is het opkomen voor jezelf en je belangen. Niet op een agressieve manier, maar juist met respect voor de gevoelens van de ander. Je geeft duidelijk je grenzen aan, maar gaat daarbij nooit over de grens van een ander heen. Zo neem je de regie over je eigen leven, zonder een ander te benadelen.
Voorbeelden van een assertieve houding
Assertieve mensen staan sterk in hun schoenen, weten wat ze willen en spreken dat uit.
- Ze durven ‘nee’ te zeggen
- Ze worden gehoord wanneer ze spreken
- Ze geven duidelijk hun grenzen aan
- Ze durven kritiek, feedback of hun mening te geven
- Ze kunnen kritiek incasseren
- Ze houden hun mening niet achter om conflicten te voorkomen
Voorbeelden van niet-assertief gedrag
Mensen die zich niet-assertief opstellen, worden ook wel sub-assertief genoemd.
- Ze stellen zich passief op
- Ze helpen vooral anderen
- Ze kroppen hun mening en gevoelens op
- Ze laten anderen ‘over zich heen walsen’
- Ze zijn een people pleaser en zeggen op alles ‘ja’
- Ze gaan conflicten uit de weg
Tips om je assertiviteit te vergroten
Sta je voor je gevoel te passief in het leven en wil je assertiever worden? Dat is een goed idee!! Met deze tips kun je vandaag nog aan de slag.
1. Besef dat je evenveel waard bent als een ander
Mensen die niet zo assertief zijn, hebben vaak onterecht het gevoel dat ze minder zijn dan een ander. Zonde, want iedereen is gelijk. Dat is bij wet zo bepaald. Jouw mening, gevoelens, vrije tijd en geld zijn evenveel waard als die van anderen.
2. Leer ‘nee’ zeggen
Vraagt een collega of je zijn dienst aankomende zaterdag kan overnemen? Als je geen tijd of zin hebt, zeg je gewoon ‘nee’. Je hoeft daarbij geen uitleg te geven of excuses aan te bieden. Vraagt je collega vervolgens waarom je niet kan? Dan hoef je je niet in bochten te wringen en uitleg te geven. Je zegt gewoon ‘Ik heb andere plannen’. Zelfs al zijn die plannen dat je heel de dag op de bank gaat liggen.
3. Begin zinnen met ‘ik’
Een truc om respectvol voor jezelf op te komen, is door uitspraken altijd op jezelf te betrekken. Zeg bijvoorbeeld in je vriendengroep ‘Ik zou liever gaan bowlen’ of ‘Ik vind het jammer dat ik jullie gisteren niet op mijn verjaardag gezien heb’. Zo geef je duidelijk je mening, zonder de ander af te vallen.
4. Neem een actieve houding aan
Zit je tijdens een vergadering met je schouders omlaag, armen over elkaar en/of onderuitgezakt in een hoekje? Dan straal je niet veel interesse uit en is de kans dat jouw input meegewogen wordt niet heel groot. Met een rechte rug, open houding en oogcontact kom je verder.
5. Besteed geen energie aan de mening van anderen
Ben je bang wat anderen over je denken wanneer je kritiek uit of een andere mening laat horen? Laat het gaan, want je hebt er toch geen controle over. Sterker nog: misschien zijn ze juist blij met jouw andere zienswijze. Ga er daarom gewoon vanuit dat anderen denken ‘zo had ik er nog niet naar gekeken’.
6. Communiceer duidelijk
Assertief communiceren betekent dat je duidelijk bent. Je boodschap is slechts op één manier te interpreteren. Vraag bijvoorbeeld niet of iemand ‘zaterdagavond toevallig al plannen heeft’, maar gewoon ‘kun je mijn dienst van zaterdag overnemen?’.
7. Kom beslagen ten ijs
Door je vooraf goed in te lezen, kun je je mening onderbouwen. Als je weet waarover je praat, is het eenvoudiger om voor je mening op te komen.
8. Zie kritiek of feedback niet als een aanval
Wanneer iemand het oneens met je is, betekent het niet dat iemand jou niet aardig vindt. Het betekent alleen dat iemand het niet eens is met jouw idee. Maak het in je hoofd niet groter dan het is.
9. Sla niet door
Veel mensen die aan de slag willen met hun assertiviteit, gaan daar in het begin wat te ver mee. Ze trekken een muur op en gaan op hun strepen staan. Daarbij vergeten ze dat assertiviteit ook draait om respect voor de ander. Goed om op te letten dus!
10. Speel ‘wat als’-scenario’s uit in je hoofd
Veel niet-assertieve mensen zijn bang voor de gevolgen als ze zich uitspreken of kritiek leveren. Maar wat gebeurt er nu écht als je ‘nee’ zegt? Haal eens een situatie terug waarin je iets deed waar je het eigenlijk niet mee eens was en bedenk wat er gebeurd zou zijn als je er wel tegenin was gegaan. Zul je echt ontslagen worden als je die last-minute aanvraag van een collega niet meteen oppakt?
11. Draai het eens om
Stelt iemand een vraag die je het liefst met ‘nee’ zou beantwoorden, maar durf je niet? Geef dan niet meteen antwoord, maar draai het dan eens om in je hoofd. Stel, jij vraagt aan een vriend om zaterdag mee te helpen verhuizen en hij zegt dat hij al andere plannen heeft. Dan accepteer je dat toch ook gewoon? Andersom is dat niet anders.
12. Zie assertiever worden als een doel
Assertief worden is niet iets wat je van de één op de andere dag doet. Er is veel oefening voor nodig. Ga ermee aan de slag, maak fouten en probeer het de volgende keer weer. Zie assertiviteit als een vaardigheid waarin je steeds beter wordt naarmate je meer oefent en wees trots op kleine successen.
Assertiviteit is een vaardigheid die je kunt leren
Een veelgemaakte fout is denken dat (niet-)assertief zijn een persoonlijkheidskenmerk is. ‘Zo ben ik nou eenmaal’. Maar dat klopt niet. Assertiviteit heeft te maken met gedrag en gedrag kun je altijd veranderen. Bij sommige mensen is het alleen erg hardnekkig en kost het wat meer oefening. Een training helpt je om het proces te versnellen.
Assertiever worden met onze training
Ook assertiever worden? Lees alles over persoonlijke effectiviteit of schrijf je in voor onze training Persoonlijke effectiviteit waarin je je leert uitspreken en voor jezelf leert opkomen. Leer van een echte specialist en oefen in een veilige omgeving, samen met andere deelnemers.
Moeite om je uit te spreken en voor jezelf op te komen? Oefen in een veilige omgeving aan je sociale vaardigheden. Na afloop sta je sterker in je schoenen en werk je prettiger samen.
Ontdek de training
