Verlofdagen zijn er om op te nemen en niet om op te sparen. Vrije dagen hebben een belangrijke functie en als werkgever is het om nog meer redenen verstandig om het opnemen van verlof te stimuleren. In dit artikel lees je waarom en hoe je dat aanpakt.
Inhoud
Het belang van verlof
Vrije dagen zijn niet alleen een afwisselende onderbreking van het werk, maar ook essentieel voor de gezondheid en productiviteit van medewerkers. Toch zien veel werkgevers dat medewerkers vaak niet al hun vakantiedagen opnemen. Dit kan leiden tot vermoeidheid, stress en uiteindelijk een lagere productiviteit.
Het stimuleren van medewerkers om hun vakantiedagen op te nemen is daarom een belangrijk onderdeel van goed werkgeverschap.
Hieronder een aantal redenen waarom verlofdagen er niet voor niets zijn.
- Verbeterde gezondheid en welzijn: vakantie geeft medewerkers de kans om te ontspannen, te herstellen en stress te verminderen. Dit draagt bij aan zowel hun fysieke als mentale gezondheid. Regelmatige pauzes helpen om burn-out te voorkomen en bevorderen een betere balans tussen werk en privé.
- Verhoogde productiviteit: uitgeruste en ontspannen medewerkers zijn vaak productiever. Ze kunnen zich beter concentreren, zijn creatiever en maken minder fouten. Vakanties helpen om nieuwe energie en perspectieven op te doen, wat een positief effect heeft op de werkprestaties.
- Betere werkrelaties: wanneer medewerkers voldoende rust krijgen, zijn ze vaak positiever en meer geneigd om samen te werken. Dit heeft een positieve invloed op de werkomgeving en versterkt de teamdynamiek.
- Lager ziekteverzuim: regelmatige vakanties kunnen bijdragen aan een lager ziekteverzuim. Door stress en uitputting te verminderen, zijn medewerkers minder vatbaar voor gezondheidsproblemen en langdurige uitval.
Wettelijk verlof, bovenwettelijk verlof: hoe zit het ook alweer?
In Nederland kennen we meerdere soorten verlof:
- Wettelijk verlof: iedereen die werkt, heeft recht op wettelijk verlof. Dit is een minimum aantal dagen dat wettelijk is vastgelegd, namelijk: vier keer de arbeidsduur die iemand werkt per week. Dus als iemand 40 uur per week werkt, dan heeft diegene recht op 160 uur verlof op jaarbasis. Het wettelijk verlof vervalt binnen zes maanden na afloop van het jaar waarin het is toegekend. Dus wettelijk verlof dat in 2024 is toegekend, vervalt uiterlijk 1 juli 2025.
- Bovenwettelijk verlof: dit zijn de vakantiedagen die een werkgever bovenop de wettelijke vakantiedagen toekent. Dit kan geregeld zijn in de cao (collectieve arbeidsovereenkomst), een bedrijfsregeling of een individuele arbeidsovereenkomst. Bovenwettelijk verlof vervalt pas na vijf jaar.
- Keuzeverlof: veel werkgevers bieden ook nog keuzeverlof aan (ook wel flexibel verlof, individueel keuzebudget of persoonlijk keuzebudget genoemd). Deze uren kun je als werknemer bijkopen of sparen tegen gunstige voorwaarden. Deze uren vervallen meestal aan het einde van het jaar waarin je ze bijkocht.
Stimuleren van het opnemen van verlof
Het opnemen van voldoende verlof is van belang voor het welzijn van medewerkers. Ook wil je als werkgever voorkomen dat medewerkers lange periodes verlof moeten opnemen, omdat ze hiervoor eerder niet in de gelegenheid waren of de gelegenheid namen.
Bovendien is het ongunstig voor zowel werkgever als werknemer als het verlof uitbetaald moet worden als de werknemer uit dienst gaat bijvoorbeeld. Het zijn kosten waar de werkgever geld voor moet blijven reserveren wat kan drukken op de begroting. Verlofuren vallen verder onder het bijzonder tarief waardoor werknemers er financieel minder aan overhouden dan aan normaal loon.
Kortom, je wilt als werkgever stimuleren dat werknemers hun verlof zoveel mogelijk opnemen binnen de gestelde termijnen.
Tips om het opnemen van verlof te stimuleren
Tip 1. Creëer een positieve vakantiecultuur
Bevorder een werkcultuur waarin vakantie als waardevol en noodzakelijk wordt gezien. Leidinggevenden kunnen hierin het goede voorbeeld geven door zelf ook regelmatig vakantiedagen op te nemen en openlijk het belang ervan te benadrukken.
Tip 2. Communiceer regelmatig over het belang van vakantie
Gebruik verschillende communicatiekanalen om medewerkers te herinneren aan het belang van vakantie. Dit kan via nieuwsbrieven, intranet, teamvergaderingen of één-op-één gesprekken. Informeer ze over de voordelen van vakantie voor hun gezondheid en productiviteit.
Tip 3. Eenvoudig toegankelijke vakantiedagen
Zorg ervoor dat het opnemen van verlof administratief eenvoudig is. Vermijd complexe procedures en zorg dat medewerkers gemakkelijk toegang hebben tot hun verlofdagen en weten hoe ze die kunnen aanvragen.
Tip 4. Plan vakanties proactief
Moedig medewerkers aan om hun vakantiedagen vroegtijdig te plannen. Dit helpt niet alleen bij de personeelsplanning, maar voorkomt ook dat medewerkers hun dagen op het laatste moment opnemen of helemaal niet gebruiken.
Tip 5. Herinner medewerkers aan resterende vakantiedagen
Regelmatige herinneringen over het aantal resterende vakantiedagen kunnen medewerkers aansporen om deze op te nemen. Dit kan via HR-systemen, e-mails of algemene reminders tijdens vergaderingen of via intranet.
Tip 6. Erken de waarde van verlof in beoordelingsgesprekken
Bespreek tijdens functionerings- en beoordelingsgesprekken ook het opnemen van verlof. Vraag naar vakantieplannen en benadruk hoe belangrijk het is om tijd voor jezelf te nemen.
Tip 7. Voorkom een werkcultuur van overwerk
Moedig een gezonde werk-privébalans aan door alleen bij uitzondering over te werken en medewerkers te stimuleren om op tijd naar huis te gaan. Geef daarin zelf ook het goede voorbeeld.
Door een werkcultuur te creëren waarin vakantieverlof als essentieel en positief wordt gezien, kunnen werkgevers bijdragen aan het welzijn en de productiviteit van hun medewerkers. Het actief stimuleren van het opnemen van vakantiedagen is een investering in een gezonde, gelukkige en efficiënte werkomgeving.
