26 oktober 2018

Op de achterbank is het moeilijk sturen

Hoe je reactief gedrag om kunt zetten naar proactief gedrag

Stelt jezelf de volgende situatie eens voor: het is maandagmorgen. Het weekend is voorbij, de werkweek begint. Collega’s praten elkaar bij over het weekend. Er wordt vooral veel geklaagd. Over het weer. Over het gebrek aan vrije tijd. Over het vele werk dat er ligt. Na een halfuurtje gaat iedereen zuchtend aan het werk. Herkenbaar? Het kán anders.

Achterin de bus – reactief gedrag

Voor of achterin de bus - proactief of reactief gedragHet leven is te vergelijken met een busrit. Mensen die het gevoel hebben dat het leven ze overkomt, zitten achterin de bus van hun leven. Ze zien niet wat er aankomt en hebben geen invloed op de richting waarheen de bus gaat. Ze zien de bochten niet waardoor ze heen en weer slingeren. Ze zien de drempels niet, waardoor ze op en neer geschud worden. Allemaal heel ongemakkelijk. En ondertussen klagen ze dat de buschauffeur niet goed rijdt. Daardoor hebben ze het gevoel dat ze nog een beetje invloed uitoefenen.

Mensen die zich op deze reactieve manier gedragen, zijn ook te herkennen aan uitspraken als:
• Ik heb altijd pech
• Het leven overkomt me
• Ik kan er niets aan doen, het ligt aan hem
• Ik zie altijd beren op de weg
• Het heeft toch geen nut om iets te zeggen

Voorin de bus – proactief gedrag

Er zijn ook mensen die voorin de bus (of zelfs op de plek van de bestuurder) gaan zitten. Als ze een drempel tegenkomen, zien ze die vooraf al aankomen. De drempels verdwijnen niet, maar deze mensen voorin bepalen nu zelf hoe ze eroverheen gaan. Door zich schrap te zetten, het stuur over te nemen, de snelheid aan te passen of een andere route te kiezen. Ze nemen zelf de verantwoordelijkheid en tonen dus proactief gedrag.

Hoe het ook kan

Het is maandagmorgen. Het weekend is voorbij. De werkweek begint. Collega’s praten elkaar bij over het weekend en stellen elkaar de vraag: waar heb je het meeste van genoten? Daarna wordt de eerste werkdag besproken door elkaar te vragen: wat is voor jou het belangrijkste vandaag en hoe ga je dat bereiken?
Het verschil met de eerste situatie is het soort gedrag. De eerste situatie kenmerkte zich door reactief gedrag. De tweede door proactief gedrag: denken in kansen en mogelijkheden en in actie komen.

Manier van kijken

Gebeurtenissen zijn niet te veranderen. We kunnen de ander niet veranderen. Sommige situaties zijn zoals ze zijn. Wat we wél kunnen veranderen is onze manier van kijken. Daarmee verandert het gevoel over de situatie. Bijvoorbeeld door te kijken naar wat ervan geleerd kan worden. Veel negatieve situaties zijn om te buigen in een positieve leerervaring.

Leven in het nu

De toekomst is niet te voorspellen. Op de zaken vooruit lopen, piekeren, ‘als dan’-scenario’s zijn zonde van de energie. Het enige dat zeker is, is nu. Nuchter blijven nadenken zorgt ervoor dat het hoofd rustig blijft, waardoor positieve gedachten meer ruimte krijgen. Zelf invloed hebben en verantwoordelijkheid nemen over het leven geeft voldoening, meer zelfvertrouwen en energie.

Wil je zelf meer invloed uitoefenen en voorin de bus zitten? Of gun je jouw collega een plek voorin de bus? Met onze training Persoonlijke effectiviteit of Persoonlijke effectiviteit voor managers gaat dat zeker lukken. Hierin staan we onder andere bewust stil bij de verantwoording nemen over jouw eigen leven.

Dus kruip achter het stuur van jouw bus en kom naar de training!

Hartelijke groet,
Denise Rösken
Trainer IMK Opleidingen

Proactief of reactief gedrag - voor of achterin de bus - IMK Opleidingen