“Let nou eens op, pannenkoek!” Misschien herken je deze zin wel uit het televisieprogramma De Augurkenkoning. Bedrijfseigenaar Oos Kesbeke van familiebedrijf Kesbeke Fijne Tafelzuren, communiceert luid en duidelijk. Maar waar ligt de grens tussen duidelijk en grensoverschrijdend gedrag?
Inhoud
Passie en betrokkenheid
Oos Kesbeke is een gepassioneerde fabriekseigenaar. Recht door zee, geen poespas. Hij zegt waar het op staat, corrigeert medewerkers zonder omhaal en verwacht dat mensen dóórwerken. Voor de camera levert dat boeiende televisie op. De kijker lacht om zijn oneliners en bewondert zijn betrokkenheid. Maar in zijn team hoor je ook iets anders: “Het is nooit goed.” “Hij schreeuwt soms.” “Je loopt op eieren.”
Wanneer is direct té direct?
Direct communiceren is niet per definitie grensoverschrijdend. Het kan juist verhelderend zijn. Mensen weten waar ze aan toe zijn. In teams waar snelheid belangrijk is en waar fouten grote gevolgen kunnen hebben, is het fijn als iemand snel beslissingen neemt en knopen durft door te hakken.
Maar als directheid doorslaat in kleinerend, dominant of respectloos gedrag, gaat het mis. Want dan wordt niet de inhoud besproken, maar de persoon geraakt. Dan voelen mensen zich niet gecorrigeerd, maar afgeserveerd.
De grens ligt niet in de toonhoogte of woordkeuze, maar in het effect. Voelt iemand zich uitgedaagd of geschoffeerd? Durft een medewerker iets terug te zeggen of klapt die dicht? Komen mensen in beweging of haken ze af?
Grip zonder verlies van vertrouwen
Grip op je team krijg je niet met alleen sturing, maar ook met vertrouwen. En vertrouwen ontstaat niet in een cultuur van angst of frustratie.
Het begint bij zelfinzicht: hoe komt jouw communicatie over? Wat bedoel je, en wat hoort de ander? En durven mensen in jouw team jou aan te spreken als je over hun grens gaat?
Daarom is het belangrijk om als leidinggevende niet alleen te focussen op het gedrag van je team, maar ook op je eigen stijl. Soms is het nodig om te vertragen, te luisteren, of iets opnieuw te verwoorden – juist als je onder druk staat.
Hoe communiceer je dan wél effectief?
Goede communicatie als leidinggevende is niet alleen een kwestie van wat je zegt, maar vooral hoe je het zegt en wat het effect daarvan is. Hieronder enkele tips die jou helpen om stevig én veilig te communiceren:
1. Toets je boodschap op effect
Vraag je af: hoe komt dit over? Durf feedback te vragen op je stijl, bijvoorbeeld in een ontwikkelgesprek of teamoverleg. Vaak denken leidinggevenden dat ze ‘gewoon duidelijk communiceren’, terwijl het bij de ander binnenkomt als hard of veroordelend.
2. Wees duidelijk én respectvol
Zeg wat je bedoelt, maar zonder iemand weg te zetten. “Ik zie dat het project achterloopt en dat baart me zorgen” komt anders binnen dan “Wat doe je eigenlijk de hele dag?” De toon bepaalt of iemand zich aangevallen of aangesproken voelt.
3. Laat ruimte voor reactie
Vraag: “Hoe zie jij dit?” of “Wat heb je nodig om dit op te pakken?” Zo laat je merken dat je niet alleen stuurt, maar ook luistert.
4. Oordeel niet te snel
Wat jij ziet aan de buitenkant (te laat, stil, terughoudend) heeft een achtergrond die niet direct zichtbaar is. Stel eerst een vraag voordat je een conclusie trekt. “Ik merk dat je je afzijdig houdt, klopt dat?” is de opening van een gesprek. “Je doet nooit mee” niet.
5. Benoem gedrag, niet de persoon
Vertel wat je waarneemt: “Ik zie dat je vaak je deadline niet haalt” is iets anders dan “Jij bent niet betrouwbaar”. Dat verschil is cruciaal.
6. Stel grenzen zonder te veroordelen
Ook in een veilige werksfeer horen grenzen. Die kun je prima stellen zonder iemand af te vallen. “Ik wil dat je op tijd komt” is helder. “Iedereen is het zat dat jij altijd te laat bent” is ondermijnend.
7. Geef complimenten net zo bewust als kritiek
Leidinggeven gaat niet alleen over corrigeren. Geef erkenning als iets goed gaat – zeker bij medewerkers die gewend zijn om vooral te horen wat beter moet. Het versterkt vertrouwen én motivatie.
Waarom medewerkers De Augurkenfabriek trouw blijven
Ook al vinden medewerkers het soms spannend als Oos op de werkvloer loopt: ze gaan (zo lijkt het) door het vuur voor hem. En dat komt omdat Oos ook voor hén door het vuur gaat. Hij zorgt voor zijn mensen, viert successen en geeft het toe als hij te ver is gegaan. De relatie staat voorop: we doen het sámen en we zorgen voor elkaar. “Ik zorg voor jou en ik geef je vertrouwen, maar daarvoor verwacht ik wel dat je je inzet en me niet besodemietert” (zoals Oos het zou kunnen zeggen).
Echt leiderschap doe je niet volgens het boekje: het moet passen bij jouw eigen persoonlijkheid, de medewerkers en de organisatiecultuur waarin je je begeeft.
De kracht van bewust communiceren
Zelf bewuster leren communiceren? Dat kan op verschillende manieren:
- Training Authentiek leiderschap: leiderschap begint bij jezelf. Verdiep jouw leiderschap en breng jouw talent en je team verder tot bloei.
- Training Feedback geven: ontwikkel je vaardigheden om feedback effectief en respectvol over te brengen op anderen.
- Training DISC en leiderschap: met deze training krijg je niet alleen inzicht in je eigen gedrag en jouw stijl van communiceren, maar ook in dat van de ander.
Twijfel je welke training, cursus of opleiding het beste past bij je ontwikkelvraag? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend studieadvies. Dat kan via studieadvies@imkopleidingen.nl of 0172 – 42 34 56.
