17 augustus 2019

Per 1 januari 2020 gaat de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) in werking. Het doel van deze wet is dat het voor werkgevers aantrekkelijker wordt om werknemers in vaste dienst (arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd) te nemen. De WAB heeft invloed op het ontslagstelsel, de ww-premie, de rechtspositie van de oproepkracht en nog een aantal zaken.
Maar wat heeft de WAB voor invloed op het werk van de OR? In dit artikel zetten we het voor u op een rij.

Wat is de WAB?

Om uit te leggen wat de WAB is, gaan we terug naar 2015. Toen werd de Wet Werk en Zekerheid ingesteld. Die wet had hetzelfde doel als de WAB: het versterken van de positie van de flexwerker en het aantrekkelijker maken om werknemers in vaste dienst te nemen. Uit onderzoek is gebleken dat de maatregelen van destijds juist tot een grotere afstand hebben geleid tussen ‘vast’ en ‘flex’. Daarom nu de WAB met als doel die kloof te verkleinen.

Wat betekenen de WAB-maatregelen voor het werk van de OR?

De OR heeft een aantal rechten en bevoegdheden om het goed functioneren van de onderneming te monitoren.
De OR heeft advies- en instemmingsrecht als het gaat om:

  • het aanstellings- en ontslagbeleid,
  • een reorganisatie en sociaal plan,
  • organisatieveranderingen zoals beëindiging, uitbreiding of inkrimping van (een deel van) de werkzaamheden van de onderneming,
  • belangrijke wijzigingen in de organisatie van de onderneming danwel verdeling van de bevoegdheden.

Des te meer reden om als OR goed op de hoogte te zijn van wijzigingen in HRM-wetgeving, zoals de WAB.

Denk aan de adviesfunctie van de OR bij een reorganisatie en de personele gevolgen daarvan, maar ook aan het (minimaal) tweejaarlijkse overleg met de bestuurder waar ook het ontslagbeleid een rol speelt. Actuele kennis van de berekening van de transitievergoeding is daarbij van belang.

De implementatie van de WAB kan ook leiden tot besluiten waar de OR medezeggenschapsrechten over heeft.

Zo hanteren veel werkgevers een vaste volgorde voor het aanbieden van bepaalde en onbepaalde arbeidsovereenkomsten. Wijzigingen in de WAB hebben invloed op het aanstellingsbeleid en de OR heeft instemmingsrecht.

WAB: de belangrijkste wijzigingen

Op zo’n 6 gebieden worden wijzigingen doorgevoerd. Hieronder vindt u ze op een rijtje.

1. Oproepovereenkomst
Oproepkrachten ervaren vaak onzekerheid of ze wel of geen werk hebben. Om die onzekerheid deels weg te nemen, worden werkgevers verplicht een langere oproeptermijn aan te houden. Bovendien moeten werkgevers oproepkrachten na verloop van een jaar een contract met een vaste arbeidsomvang aanbieden.

2. Ketenregeling
De ketenregeling regelt hoeveel arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd een werkgever maximaal met een werknemer kan sluiten voordat deze automatisch overgaat in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De speelruimte voor werkgevers wordt op dit gebied (weer) groter: van 3 contracten in 2 jaar naar 3 contracten in 3 jaar.

3. Ontslagstelsel
Er komt een negende ontslaggrond bij, de zogenaamde cumulatiegrond. De rechter heeft dan de mogelijkheid om verschillende ontslaggronden/omstandigheden met elkaar te combineren. Daarmee wordt het voor werkgevers iets makkelijker om afscheid te nemen van een (vaste) werknemer.

4. Transitievergoeding
De regels voor de transitievergoeding veranderen. Elke werknemer heeft per 1 januari 2020 recht op een transitievergoeding, direct vanaf de eerste werkdag. De hoogte wordt voor iedereen hetzelfde, namelijk eenderde van het bruto maandsalaris (naar rato van het aantal gewerkte dagen).

5. Payrollovereenkomsten
Werknemers die via een payrollovereenkomst werken krijgen dezelfde arbeidsvoorwaarden als werknemers in loondienst, behalve het pensioen. De payrollwerkgever is verplicht om een gelijkwaardige pensioenregeling aan te bieden.

6. WW-premies
De ww-premies voor de werkgever worden voor vaste werknemers verlaagd en voor flexwerkers verhoogd. Dit verschil bedraagt 5 procentpunt. Indien de WW-premie voor vaste arbeidsovereenkomsten 2,78% wordt dan is de WW-premie voor tijdelijke arbeidsovereenkomsten 7,78%. Zo wordt het aannemen van vast personeel aantrekkelijker gemaakt voor de werkgever.

Is uw OR goed voorbereid?

Bent u benieuwd of uw OR voldoende voorbereid is op de invoering van de WAB? Test de kennis met onze gratis WAB 2020-kennistest.

Met onze cursus Arbeidsrecht, Arbeidscontract en ontslag is uw OR in 2 dagen helemaal op de hoogte van alle ins en outs over de WAB, arbeidsrecht, ontslagrecht, ziekte- en arbeidsongeschiktheid en nog veel meer.

Deze cursus biedt bovendien de mogelijkheid om ongelimiteerd te blijven leren zodat uw OR-leden altijd op de hoogte zijn van alle actuele HRM-wetgeving. Meer hierover vindt u hier.

Met onze trainingen en cursussen over medezeggenschap ontwikkelt uw OR zich naar een OR met een langetermijnvisie en wordt zo een nog betere gesprekspartner voor achterban én bestuurder.