Verpleeghuizen en verzorgingshuis stappen over op coachend leidinggeven

“Het Spectrum bestaat uit drie huizen, waarin leidinggevenden elk hun eigen stijl van leidinggeven hadden ontwikkeld. Wij wilden dat graag op één lijn krijgen. Eén stijl, identiek voor alle drie de huizen, van hoogste baas tot locale leidinggevende. Herkenbaar, stimulerend en professioneel. Het Spectrum heeft hiervoor duidelijke kaders vastgesteld. Van daaruit heeft iedereen aan het opleidingstraject voor leidinggevenden deelgenomen. Tot aan de Raad van Bestuur toe! Een goed bewijs voor het grote draagvlak”, aldus Katinka van Dongen, beleidsmedewerker P&O bij Stichting Het Spectrum in Dordrecht. Zij begeleidde, samen met coördinator opleidingen Heleen van Terheijden, het proces van A tot Z.

>> In 7 stappen van vraagstuk naar resultaat, hoe doen wij dat?

Het Spectrum | Maatwerk cursus LeidinggevenFlexibeler worden

“We hebben veel personeel. 640 Vaste medewerkers en nog eens ruim 500 vrijwilligers. De verzorging van onze bewoners is en blijft zeer arbeidsintensief. ‘Ontwikkeling’ staat al jaren centraal bij Het Spectrum. We willen als organisatie flexibeler worden, meer maatschappijgericht zijn en meer inspelen op ontwikkelingen om ons heen. Dat lukt natuurlijk niet met een sterk hiërarchische aanpak van al die 640 medewerkers. Tot die conclusie waren we al eerder gekomen. ‘Coachend leidinggeven’ werd dan ook al in de jaarplannen genoemd, maar ja, het moest nog wel echt handen en voeten krijgen. Een interne opleiding zou de start van de verandering worden.”

Een goed, praktijkgericht plan

“We hebben opleidingsbureaus uitgenodigd om zich te komen presenteren. Het IMK sprong er wat ons betreft meteen uit. Er werd echt met ons meegedacht en we kregen goede feedback op het proces. Hun trainingsopzet bleek praktijkgericht, ze spraken onze taal en zetten dat om in een goed plan. Dat sprak ons toen aan en daar zijn we alleen maar enthousiaster over geworden. Er is écht geluisterd naar wat wíj wilden, en daar heeft opleidingsadviseur Judith Krukkert van IMK Opleidingen een zeer praktijkgerichte vertaling van gemaakt. Tijdens het proces was zij een spiegel, een persoon met wie we het proces konden doornemen en evalueren.”

Leidinggeven kun je leren

“Onze leidinggevenden snappen nu allemaal dat als een medewerker met een probleem bij hen komt, ze niet zélf een oplossing moeten gaan verzinnen. Dat je niet het probleem van de ander moet overnemen, maar via een goede gesprekstechniek moet dóórvragen en hen stimuleert om zelf met oplossingen te komen. Dat is voor sommigen een enorme ommezwaai. Meer dan 75% is ‘doorgroeier’. Begonnen met de handen aan het bed en daarna leidinggevende geworden. Maar een goed paard wordt niet vanzelf een goede ruiter. Met deze tweedaagse opleiding en de vele gesprekken die volgden, zien we mensen echt in beweging komen. En dat gaan we in het najaar verder vormgeven.”

Feed back van de deelnemers

Van Dongen citeert uit de feed back van deelnemers na de trainingsdagen:

  • ‘Ik trek nog te snel conclusies in mijn gesprekken met medewerkers.’
  • ‘Ik pas in mijn gesprekken de 20/80-regel meer toe: leidinggevende 20% aan het woord, medewerker 80%.’
  • ‘Ik laat medewerkers meer zelf naar een oplossing zoeken.’
  • ‘Ik ben minder sturend en controlerend.’

Vóór de cursus had iedereen al aangegeven welke personlijke vaardigheden men wilde versterken. Ná de training is het effect gemeten en hebben de deelnemers kunnen aangeven hoe het programma voor de terugkomdag eruit moet zien. Ná de terugkomdag bespreken alle deelnemers met hun leidinggevenden het resultaat van de training en overleggen ze waaraan er verder nog behoefte is. Dat kan leiden tot nieuwe trainingen, persoonlijke coaching of ander maatwerk.”

Effect in alle lagen van de organisatie

“Aan het begin van dit traject hebben we een startbijeenkomst georganiseerd. Vanaf dat moment zou ‘coachend leidinggeven‘ inhoud gaan krijgen, méér worden dan een loze kreet. Dankzij het complete opleidingstraject is dat heel goed opgepakt, van hoog tot laag in de organisatie. En dat is ook een groot compliment voor Judith: ze wist de juiste toon neer te zetten voor zowel het hoger management als de uitvoerende leidinggevers. Resultaat is dat we nu meer coachende leidinggevenden hebben. Met meer competente medewerkers en vooral meer gemotiveerde medewerkers. Wat wil je nog meer?”